Yaygın Anksiyete Bozukluğu Nedir?
Süregen ve dirençli kaygı, yaygın anksiyete bozukluğunun en temel özelliğidir. Yaygın anksiyete bozukluğu, kişinin nedeni belirsiz bir endişe içinde olması ve olumsuz olayların gerçekleşeceği ile ilgili beklentisinin süreklilik göstermesidir. Yaygın anksiyete bozukluğunda kaygının belli bir nedeni yoktur ve kişi abartılı bir endişe hali içindedir. Yaygın anksiyete bozukluğuna sahip kişilerin gün boyunca süren ve denetlenemez endişeleri, genellikle sağlık, aile, para ile ilgilidir.
Yaygın Anksiyete Bozukluğu Belirtileri
Gerçek bir neden yokken ya da nedeni olsa bile durumla uygunsuz olan, aşırı olan denetlenemeyen nitelikteki endişe hastalığın temel belirtisidir. Çoğu zaman kişi endişelerinin aşırı olduğunun farkındadır, ancak endişelenmelerini denetleyemezler ve bir türlü sakinleşemezler. Çevrelerinde “aşırı evhamlı” olarak tanınırlar. Yorgunluk, dikkat bozukluğu ve konsantrasyon güçlüğü, en ufak sesle kolayca irkilme, uykuya dalamama ve gece sık sık uyanma diğer önemli belirtilerdir. Anksiyete ve kaygının fizik belirtilerle birlikte insanın işlevselliğini etkilemesi tanısal değerlendirmede önemlidir. Muayene sırasında bu belirtilerin başka bedensel bir soruna bağlı olup olmadığının değerlendirilmesi gerekir. Hipertiroidi, feokromasitoma gibi bedensel hastalıklar, kullanılan bazı ilaçlar yaygın anksiyete bozukluğunu tetikleyebilir veya benzeri tablolar oluşturabilir.
Yaygın Anksiyete Bozukluğunun Nedenleri Nelerdir?
Yaygın anksiyete bozukluğunun kesin sebebi anlaşılamamış olmakla birlikte çeşitli görüşler vardır.
Genetik: yapılan aile ve ikiz çalışmaları yaygın anksiyete bozukluğunun ailevi geçişi olabileceğini göstermektedir.
Çevresel Etmenler: travma ve sevilen birinin kaybı, boşanma, iş,okul değiştirmek gibi stresli yaşam olaylarının yaygın anksiyete bozukluğunun sebepleri arasında olabileceği düşünülmektedir.
Psikanalitik görüş: Diğer anksiyete bozukluklarında olduğu gibi yaygın anksiyete bozukluğunda da anksiyete id, ego, süperego kaynaklı bir iç çatışmanın ürünüdür.
Bilişsel görüş: Bu görüşe göre yaygın anksiyete bozukluğuna sahip kişilerde belirsizliğe dayanamama mevcuttur. Ayrıca mevcut anksiyeteyi kişinin “başa çıkma yöntemi” olarak kullandığı da düşünülmektedir.
Nörotansmitterler: Beyinde özellikle serotonin ve serotonin taşıyıcılarında sorun olabileceği üzerinde durulmaktadır.
Yaygın Anksiyete Bozukluğunun (YAB) Tedavisi Nedir?
YAB’nun tedavisinde ilaç tedavisi, davranışçı ve bilişsel psikoterapiler, gevşeme eğitimi gibi tedavi yöntemlerinin yararlı olduğu kabul edilmektedir. Psikoterapiyle endişeyle başa çıkma becerileri kazandırmak ve olumsuz düşünceleri değiştirmek hedeflenirken, medikal tedaviyle de kaygı düzeyinin azaltılması hedeflenmektedir.
YAB tedavisinde antidepresan ve anksiyolitik ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar depresyonun ve başka anksiyete bozukluklarının tedavisinde de kullanılır. YAB’da etkin oldukları iyi bilinmektedir. Tedavinin amacı kaygı ve gerginliğin hızla tedavi edilmesidir. Tedavide kullanılan ilaçların ciddi yan etkileri ve bağımlılık riskleri yoktur. Tedavi gören YAB’lı hastaların çoğunluğu tedaviden yarar görür.
Hangi tür tedavinin size uygun olabileceğine doktorunuzla birlikte karar vermek yerinde olacaktır. Bir kişi için uygun olan bir tedavi, diğeri için uygun olmayabilir.